JAMstack (JavaScript, APIs, Markup) modern web geliştirme prensiplerini ve teknolojilerini ifade etmek için kullanılan bir terimdir. JAMstack, statik web sayfalarının oluşturulması, tarayıcıda gerçekleştirilen dinamik işlevler ve API’ler üzerinden veri alışverişi gibi yaklaşımları bir araya getiren bir yapıdır.
JAMstack projelerinde web sayfaları genellikle statik site jeneratörleri veya headless CMS gibi araçlar kullanılarak oluşturulur. Bu statik sayfalar daha hızlı yüklenir ve web sitelerinin performansını artırır. Dinamik işlevler ise tarayıcı tarafında JavaScript kullanılarak gerçekleştirilir.
API’ler, JAMstack projelerindeki dinamik işlevlerin ve veri alışverişinin temel bileşenleridir. API’ler, genellikle mikro hizmetler şeklinde oluşturulur ve diğer servislerle veya veritabanlarıyla iletişim kurarlar. Bu sayede web sitesi veri alışverişleri hızlı ve güvenli bir şekilde gerçekleştirilebilir.
JAMstack, skalabilite, güvenlik, performans ve geliştirme süreçlerinde kolaylık gibi faydalar sunar. Bu nedenle birçok web geliştiricisi ve şirket JAMstack’i tercih etmektedir.
Jamstack Amacı Nedir?
JAMstack’in amacı, daha hızlı, güvenli ve ölçeklenebilir web siteleri oluşturmaktır. Geleneksel web geliştirme yöntemlerinden farklı olarak JAMstack, statik web sayfaları kullanarak içeriği sunar ve dinamik işlevleri tarayıcı tarafında JavaScript kullanarak gerçekleştirir. Bu yaklaşımın birkaç temel amacı vardır:
1. Performans: JAMstack, ön yükleme sürelerini azaltır ve sayfa hızını artırır. Çünkü statik web sayfaları, her istekte sunucunun içerik oluşturmasını gerektirmeyen önceden oluşturulmuş dosyalardır. Bu sayede siteler daha hızlı yüklenir ve kullanıcı deneyimi iyileşir.
2. Güvenlik: JAMstack, dinamik işlevleri ve veri alışverişini tarayıcıda gerçekleştirir. Bu sayede sunucu güvenliği artar ve hedeflenen saldırılar olanaklarını azaltır. Ayrıca statik web sayfalarının CDN kullanımı da güvenliği artıran bir etkendir.
3. Ölçeklenebilirlik: JAMstack, API’ler aracılığıyla veri alışverişini gerçekleştirir. Bu sayede API’ler ayrı mikro hizmetler olarak tasarlanabilir ve her biri bağımsız olarak ölçeklenebilir. Web sitelerinin geçici trafik artışlarına daha iyi uyum sağlaması ve sorunsuz bir şekilde ölçeklenmesi sağlanır.
4. Geliştirme Süreci Kolaylığı: JAMstack projelerinde kullanılan statik site jeneratörleri veya başsız CMS’ler, içerik yönetimini ve site dağıtımını kolaylaştırır. Ayrıca API’lerin entegrasyonu da daha esnek ve basit bir şekilde yapılabilir.
JAMstack’in bu amaçları, modern web geliştirme süreçlerini basitleştirerek daha iyi bir kullanıcı deneyimi sunmayı hedefler.
Jamstack Kurucusu Kimdir?
JAMstack birçok geliştiricinin katkısı ve ortak çalışmasıyla oluşmuş bir yaklaşımdır. Bu nedenle JAMstack’in tek bir kurucusu bulunmamaktadır. JAMstack, statik web teknolojileri, API’ler ve modern web geliştirme araçlarının birleşiminden oluşan bir ekosistemdir. İlk olarak 2016 yılında Netlify’in CTO’su Matt Biilmann ve web geliştirici ve tasarımcı Chris Bach’ın JAMstack terimini tanıtarak popülerliği artırdığı bilinmektedir. Ancak JAMstack’in gelişimi ve yayılması, toplulukların ve geliştiricilerin işbirliğiyle gerçekleşmiştir.
Jamstack Alternatifleri Nelerdir?
JAMstack, birçok alternatifi olan bir yaklaşımdır. İşte JAMstack’in popüler alternatiflerinden bazıları:
LAMP Stack
LAMP Stack, Linux işletim sistemi, Apache web sunucusu, MySQL veritabanı ve PHP gibi açık kaynaklı teknolojilerin birleşimini ifade eder. LAMP Stack, sunucu tarafında dinamik içerik oluşturur ve web uygulamalarını geliştirmek için geniş bir ekosistem sağlar.
MEAN/MERN Stack
MEAN (MongoDB, Express.js, AngularJS, Node.js) ve MERN (MongoDB, Express.js, React, Node.js) Stack, JavaScript tabanlı bir tam yığın web uygulama geliştirme platformudur. İkisi de sunucu tarafında dinamik içerik oluşturur ve tek bir dil (JavaScript) kullanımını teşvik eder.
Serverless Framework
Serverless Framework, sunucu altyapısı olmadan uygulama geliştirmeyi mümkün kılan bir çerçevedir. Bu yaklaşım, olay tetikleyicileri ve hizmetlere dayalı mikro hizmetler aracılığıyla olay temelli ve fonksiyonel bir şekilde çalışır.
WordPress
WordPress, içerik yönetim sistemi ve blog oluşturma platformudur. WordPress, kullanıcılara daha fazla esneklik sunan bir CMS ve eklenti ekosistemi ile dinamik bir web sitesi oluşturmayı sağlar.
Ruby on Rails
Ruby on Rails, Ruby dilinin bir web uygulama geliştirme çatısıdır. Rails, MVC (Model-View-Controller) tasarım kalıbını kullanarak hızlı ve verimli web uygulamaları oluşturmayı sağlar.
Bu alternatiflerin her biri, farklı ihtiyaçlara ve projelere uygun farklı avantajlar sunar. Seçim, projenin gereksinimlerine, ekibin becerilerine ve tercihlere bağlı olacaktır.
Yorum